سرویس شهرستان ها: کم آبی و خشکی دریاچه ها و رودخانه ها علاوه بر وارد کردن آسیب های جبران ناپذیر بر محیط زیست ، صحنه های ناراحت کننده ای را هم به نمایش می گذارد که مرگ ماهی ها،یک مورد از آنهاست. این روزها کاهش شدید جریان آب در رودخانه قزلاوزن بیجار موجب تلف شدن هزاران قطعه ماهی شده؛ رخدادی که به گفته مسئولان محیط زیست، نتیجه کمبود حقآبه زیستمحیطی و برداشتهای بیرویه آب توسط کشاورزان است.
رودخانه قزلاوزن، شریان حیاتی شرق استان کردستان و شهرستان بیجار، این روزها حال خوشی ندارد.صدها ماهی مرده بر سطح آب شناورند و صحنهای تلخ و نگرانکننده در نزدیکی روستای کمرزرد رقم خورده است.روستائیان میگویند سالهاست چنین حجمی از تلفات آبزیان را ندیده بودند، تلف شدن هزاران قطعه ماهی فقط یک حادثه طبیعی نیست، بلکه نشانهای از خشکسالی و سوءمدیریت منابع آبی است.
دلایل اصلی مرگ آبزیان
سرپرست حفاظت محیط زیست بیجار دراین باره در گفتگو با مهر میگوید: کاهش سطح آب رودخانه به دلیل خشکسالی و کمبود حقآبه عامل اصلی این تلفات بوده است که اگر جریان طبیعی رودخانه حفظ شود، چنین رویدادهایی رخ نمیدهد.حبیبالله رجبزاده می افزاید: یکی از راهکارهای پیشگیری، تخصیص به موقع حقآبه زیستمحیطی از سد سیاراخ توسط امور آب منطقهای بوده و این موضوع بارها تذکر داده شده است اما همچنان به توجه جدی نیاز دارد.رجبزاده در بخش دیگری از سخنان خود به برداشتهای غیرمجاز آب اشاره میکند و می گوید: کشاورزان در حاشیه رودخانه محصولات آببری نظیر هندوانه کشت میکنند و این کشتها به دلیل نیاز بالای آبی، سبب کاهش بیشتر سطح آب می شود و فشار مضاعفی بر رودخانه و حیات آبزیان وارد میکند.
به گفته کارشناسان، در سالهای گذشته تغییر الگوی کشت به سمت محصولات پرمصرف بدون در نظر گرفتن ظرفیت آبی منطقه، مشکلات فراوانی ایجاد کرده و این در حالی است که استان کردستان با مشکل کمبود منابع آبی به ویژه در شرق استان مواجه است.
پیامدهای اکولوژیک و اجتماعی
مرگ هزاران قطعه ماهی فقط به معنای از بین رفتن بخشی از آبزیان نیست، کارشناسان هشدار میدهند که چنین رخدادهایی زنجیره غذایی رودخانه را مختل می کند و حتی بر سایر گونهها مانند پرندگان و پستانداران وابسته به آبزیان تأثیر میگذارد.از سوی دیگر، جوامع محلی که بخشی از معیشت خود را از صید یا گردشگری مرتبط با رودخانه تأمین میکنند، با مشکلات اقتصادی مواجه خواهند شد. یکی از اهالی روستای کمرزرد در این باره میگوید: رودخانه قزلاوزن منبع حیات برای این روستا بود ولی اکنون با این حجم تلفات ماهی ها، انگار رودخانه هم جانش به لب رسیده است.
آنچه اکنون در بیجار رخ داده است، محدود به این شهرستان نیست، در سالهای گذشته موارد مشابهی در دیگر استانها هم گزارش شده است، از مرگ هزاران ماهی در کرخه و کارون گرفته تا کاهش سطح تالابهای مهم کشور، همه و همه نشان میدهد که بحران آب به مساله ای ملی بدل شده است.در چنین شرایطی، کارشناسان بر این باورند که نگاه بخشی به منابع آبی و مدیریت کوتاهمدت، نمیتواند راهگشا باشد بلکه باید با رویکردی جامع، هم حقآبه زیستمحیطی رعایت و هم کشاورزی متناسب با شرایط اقلیمی برنامهریزی شود.قزلاوزن بیجار امروز فریادی خاموش است، فریادی که مسئولان و مردم باید آن را بشنوند. آینده این رودخانه و بسیاری از رودهای ایران، در گرو تصمیمات امروز است.
شما چه نظری دارید؟